Herontwikkeling station Den Haag Hollands Spoor

Architectonische verfijning en ruimtelijke samenhang in rijk gelaagd stationscomplex

Op station Den Haag Hollands Spoor is Ruland Architecten betrokken bij de verbetering van de functionaliteit en reizigersbeleving. Het bureau is werkzaam als coördinerend architect tussen de vele stakeholders en stationsprojecten. Met als beoogd resultaat het herstel van de architectonische samenhang, oorspronkelijke verfijning en historische gelaagdheid van dit bijzondere stationscomplex.

 

Het huidige stationscomplex van Den Haag Hollands Spoor is in 1894 geopend naar een ontwerp van architect D.A.N. Margadant en heeft sinds 1991 de status van rijksmonument. Het station werd ontworpen als een ‘reizigersmachine’ waarin elk deel van de reizigersroute een eigen functie heeft maar werkt als een ensemble. Hierbij staat de beleving van de treinreiziger centraal; vanaf het stationsplein tot op het perron.

VorigeVolgende
12

In de loop van de jaren is dit oorspronkelijke concept en haar ruimtelijke samenhang ingrijpend veranderd en grotendeels verloren gegaan, met name door de groei van het treinverkeer en het verdwijnen van oorspronkelijke reizigersvoorzieningen, zoals bagageafhandeling en kaartverkoop. Bovendien zijn bij twee grote verbouwingen, midden jaren ’50 en eind jaren ’90, de interieurs vervangen voor een eigentijdse vormgeving.

Een derde grote verbouwingsronde is nu gaande. Aan de Laakhavenszijde is in 2020 de stationsentree uit de jaren ‘90 volledig vernieuwd. De nieuwe entree, uitgevoerd in een eigentijdse architectuur naar ontwerp van NL Architecten, voorziet in aanvullende winkels een fietsenstalling en de verlenging van de bestaande reizigerstunnel. Door deze belangrijke ingreep in de structuur van het station worden de monumentale stationshal en de perrons verbonden met het nieuwe entreegebouw aan de Laakhavens.

VorigeVolgende
123

De integrale aanpak van de stationshal en de reizigerstunnel
Door verbouwingen, wijzigingen en jaren van intensief gebruik hebben de monumentale stationshal en de reizigerstunnel hun oorspronkelijke karakter grotendeels verloren. Daarbij is de functie van perron 1 uitgebreid als stopplaats voor intercity- en internationale treinen, wat betekende dat een lift noodzakelijk was, evenals het verplaatsen van de poortjes, welke nog achter de toegang naar perron 1 stonden. Daarnaast wilde NS graag de stationshal opknappen door de winkelpuien weer op hun oorspronkelijke plaats te zetten, waardoor de donkere zijbeuken verdwijnen en de winkels groter worden.

Een mooie kans om de samenhang tussen de architectuur van Margadant en de nieuwe entree aan de Laakhavenszijde terug te brengen. In het integrale ontwerp dat Ruland Architecten in opdracht van zowel ProRail als NS Stations heeft gemaakt, worden deze deelprojecten op subtiele wijze op elkaar en op de monumentale waarde van het stationscomplex afgestemd. Uitgangspunt is het herstellen van rust in de stationshal en reizigerstunnel en versterken van de monumentale waarden, waardoor er een nieuwe samenhang ontstaat tussen de gebouwdelen uit het verleden, heden en nabije toekomst.

Stationshal Den Haag HS oud Stationshal Den Haag HS nieuw

De integrale aanpak van de perrons en perrongebouwen
In opdracht van ProRail is Ruland Architecten betrokken bij de modernisering van de perronbestrating en de aanpassingen van de perronhoogtes op station Den Haag HS. Om het hoogteverschil tussen het op P76 gebrachte perron en de monumentale toegangen tot de perrongebouwen A en C te overbruggen, is een split-level perron met zitelementen ontworpen.

De perrongebouwen op het middenperron waren een belangrijk onderdeel in de ‘reizigersmachine’ van Margadant. De huidige inrichtingen ogen echter gedateerd en hebben geen relatie meer met de oorspronkelijke rijke 19e eeuwse afwerkingen. NS Stations oriënteert zich op een mogelijke herontwikkeling van deze gebouwen waarbij de functionele en monumentale samenhang met het stationscomplex zoveel mogelijk hersteld kan worden.

VorigeVolgende
123

De integrale aanpak van het stationscomplex
De vele losse projecten die worden uitgevoerd door verschillende partijen en de knelpunten die zijn ontstaan door de vele verbouwingen en groeiende reizigersstroom waren aanleiding voor ProRail, NS  en BSM om een Kader Ruimtelijke Kwaliteit voor station Den Haag Hollands Spoor op te laten stellen. Ruland Architecten heeft dit KRK geschreven als een toetsingskader waarin wordt getracht de samenhang terug te brengen tussen de vele

projecten en te monumentale waarden te vergroten. Het document geeft op hoofdlijnen richting aan de inpassing van door te voeren maatregelen, aanpassingen en voorzieningen in de komende jaren en biedt zo houvast om met verschillende eigenaren en projectuitvoerders het rijksmonument haar samenhang, allure en verfijning terug te geven en zo de reizigersbeleving te verbeteren op dit bijzondere station.

VorigeVolgende
12

Door haar unieke positie als coördinerend architect heeft Ruland Architecten de architectonische samenhang tussen de projecten op de agenda kunnen zetten. Er wordt daarbij gestuurd op een integraal ontwerp waarbij het

oorspronkelijke karakter en ruimtelijke kwaliteit van het rijksmonument zoveel mogelijk hersteld wordt. Met precisie wordt gewerkt aan een vernieuwd en rijk gelaagd stationscomplex.

LocatieDen Haag
Jaar2011 – heden
StatusUitgevoerd / In ontwikkeling
OpdrachtgeversProRail en NS Stations, Utrecht
ArchitectRuland Architecten, Amsterdam
AannemerNS: Van Wijnen /
ProRail: Dura Vermeer
AfbeeldingenRuland Architecten, Amsterdam
© Ruland Architecten